ขนมจีนยายหม่อม

ในจังหวัดพะเยา ที่บ้านสว่างอารมณ์ หมู่ที่ 5 ตำบลสว่างอารมณ์ อำเภอดอกคำใต้ มีขนมจีนเจ้าอร่อย คือขนมจีนยายหม่อม แม่อุ๊ยหม่อม หรือ นางหม่อม ไชยวุฒิ เมื่อเอ่ยชื่อนี้จะมีคนดอกคำใต้สักกี่คนที่ไม่รู้จัก เนื่องจากเป็นผู้ที่ชอบช่วยเหลือผู้ที่เดือดร้อน จนเป็นที่ประจักษ์ของชาวตำบลสว่างอารมณ์ อำเภอดอกคำใต้ จังหวัดพะเยา ทว่าเหนือสิ่งอื่นใดสิ่งที่เป็นชื่อเสียงคู่ขนานไปกับความดีงามก็คือ “ขนมจีนยายหม่อม” ซึ่งได้ชื่อว่าเส้นใส เหนียวนุ่ม ไร้สารกันบูด และอร่อยลิ้น

คุณจรรยา เวชชศาสตร์ วัย 44 ปี ลูกสาวนางหม่อม ผู้สืบทอดกิจการรุ่นที่ 3 กล่าวถึงจุดเริ่มต้นว่าเดิมที นางคำปัน ฟองคำ ยายเป็นรุ่นที่ 1 นางหม่อมมารดา เป็นรุ่นที่ 2 ทำขนมจีนและขายน้ำเงี้ยว โดยทุกขั้นตอนทำเองหมด ตั้งแต่หมักแป้ง ผสมและบีบให้เป็นเส้น ซึ่งเส้นที่ได้ไม่นุ่มและมีกลิ่นแรง แม้เช่นนั้นขนมจีน “ยายหม่อม” ก็อร่อยที่สุดในตำบลสว่างอารมณ์

ต่อเมื่อ ปี 2542 นางคำปันถึงวาระสุดท้าย นางหม่อมผู้สืบทอดรุ่น 2 ก็เริ่มเข้าดูแลกิจการโดยมีคุณจรรยาเป็นผู้ช่วย และตลอด 3 ปี ทั้งคู่ได้ลองผิดลองถูกเพื่อให้ได้ขนมจีนเส้นใส เหนียวนุ่ม กลิ่นไม่แรง รสชาติอร่อย ในที่สุดก็พบว่า ถ้าจะให้ได้คุณสมบัติเช่นนั้น แป้งซึ่งมีคุณภาพเหมาะสมอยู่ที่จังหวัดศรีสะเกษ จึงสั่งซื้อมาทำปรากฏว่าให้คุณสมบัติของขนมจีนที่ตั้งไว้ไม่มีผิดเพี้ยน

ปี 2545 ขนมจีนรุ่นใหม่ออกสู่ตลาด ได้รับการตอบรับจากผู้บริโภคดีมาก เพราะยอดสั่งซื้อจากอำเภอดอกคำใต้ และอำเภอใกล้เคียงมีเข้ามาชนิดไม่ทันตั้งตัว ต้องใช้เครื่องจักรแทนแรงงานคนบางส่วน ขณะเดียวกัน เราก็เพิ่มคนงานอีกกว่า 10 คน เพื่อรองรับยอดสั่งซื้อแต่ละวันที่ 700-800 กิโลกรัม โดยช่วงเทศกาลยอดสั่งจะทะลุถึง 1,000 กิโลกรัม” คุณจรรยา กล่าว และยอมรับว่าทำรายได้ไม่น้อยกว่า 3-4 แสนบาท ต่อเดือน เธอยังกล่าวเสริมว่า เป็นความสำเร็จเพียงชั่วข้ามคืน เพราะหลังจากนั้นไม่นาน ขนมจีนยายหม่อมผลิตผลจากการทุ่มเททั้งแรงกายแรงใจของทุกคนก็คว้ารางวัลเกียรติยศโอท็อประดับ 5 ดาว ขณะที่สูตรการทำขนมจีน นางหม่อมเธอยินดีแจกเป็นวิทยาทาน ถ่ายทอดให้ทุกคนที่สนใจ

ขณะนี้ขนมจีนยายหม่อม ไม่ได้หยุดแค่เพียงขนมจีนสด คุณจรรยา และทีมงานได้คิดค้น ทำขนมจีนสีอื่นๆ นอกจากสีขาว โดยผสมสมุนไพรจากธรรมชาติให้เส้นขนมจีนยายหม่อมมีสีสันแปลกตาและมีคุณค่าทางโภชนาการ ทั้งสีม่วงจากดอกอัญชัน สีเหลืองจากแครอต ฯลฯ และตอนนี้ขนมจีนยายหม่อมก้าวไกลจนมีผลิตภัณฑ์ขนมจีนอบแห้ง ซึ่งช่วยเก็บถนอมอาหารไว้รับประทานนานๆ หรือส่งไปขายยังที่ห่างไกล รวมถึงต่างประเทศอีกด้วย

ปัจจุบันแม้ว่านางหม่อมจะเสียชีวิตแล้ว แต่ขนมจีนยายหม่อม ชื่อเสียง คุณงามความดียังคงอยู่ ถูกขยาย ถ่ายทอด จากปากสู่ปาก ภายใต้การนำของคุณจรรยา และลูกหลานอีกกว่า 20 ชีวิต ที่พร้อมเสียสละเพื่อส่วนรวม ยายหม่อมขนมจีนดังคู่พะเยา ยอดขนมเส้นช่วยสรรค์สร้างสังคม

ผลิตภัณฑ์จากกลุ่มขนมจีนยายหม่อม(บางส่วน)